Oliebollen feest

Ik ben opgevoed met de zelfgemaakte oliebollen van mij moeder. Als kind moest ik kiezen; ik speelde in de gang of in de huiskamer, want het beslag moest rijzen bij de verwarming en dan mocht de deur niet steeds open. Nieuwsgierig keek ik mee hoe hoog het was geworden. Bij de zwarte pan met olie op het gasfornuis wat duw en trek partijen als mijn vader thuis was op oudjaarsdag. Een van ons kreeg de eerste vers gebakken oliebol met een beetje poedersuiker. En voor die eerste deden we alles. Terwijl pa en ik stonden te eten ontstond er langzaam een berg oliebollen die we met z’n drieën niet eens op zouden krijgen in twee weken. We deelden er een aantal uit bij buren, reden naar oma (die ze tussen de verwarming stopte om ze warm te houden) en daarna door naar een aantal oudjes waar mijn moeder werkte. Daarna ging mijn moeder douchen en ik buitenspelen. Zo hebben we oudjaarsdag jaren doorgebracht. Soms moest pa werken dan was ik nooit te beroerd hem even te bellen als ik de eerste hap op had. Later moest ik wel eens werken en kreeg ik smsjes of appjes met foto’s van hem. Er kwamen jaren dat pap en ik rustig de top 2000 luisterden en geduldig wachten tot we beide een bordje mochten komen halen. Nadat mijn vader en ik een maagverkleining hadden ondergaan bleef mijn moeder stug doorbakken, het maakte haar niet uit dat we er nog maar 3 of 4 oliebollen aten. Ze bakte 1 of 2 pakken. Toch stopte ze er mee, te veel werk, het hele huis stinkt en jij bent er toch niet met oudejaarsavond. Ze had gelijk maar ik miste de familie traditie. Zelfs de oliebollenpan werd weggedaan, er ging een streep door het oliebollentijdperk. Ieder jaar probeerde ik weer of ik ma zo gek kreeg toch nog een keer te bakken, maar mijn smeekbedes hielpen niet. Er werden appelbignets bij de bakker gehaald en zo vierden we oudjaarsavond. Toen begin 2017 ineens alles veranderde stelde mijn moeder een paar dagen voor oud en nieuw voor of het een goed idee was als zij weer oliebollen zou bakken. Ondanks het verdriet, gemis maakte mijn hart een sprongetje. Zo zat ik vorig jaar in de kamer toen het beslag stond te rijzen, keek ik mee naar het bakproces in de friteuse en at ik de eerste oliebol. De tranen stroomden over mijn wangen en het gemis was tot in iedere vezel voelbaar. Maar juist deze traditie is zo’n groot deel van mijn leven en mam heeft er weer nieuw leven in geblazen. Terwijl ik dit blog typ kijk ik steeds op de klok. Om 13.00 uur gaat dit jaar het oliebollen-bak-festijn los en het kan natuurlijk niet zo zijn dat ik te laat kom. Nu weet ik dat ik de deur voorzichtig open moet doen, de kamerdeur niet open moet laten staan. Nog steeds nieuwsgierig naar de hoogte van het beslag sta ik zo dadelijk naast de pan te popelen. De eerste oliebol delen we Samen. We proosten ermee op het leven, op alle herinneringen maar ook op alles wat nog komen gaat. Ondanks dat alles echt veranderd is blijft het fijn als er heel soms dingen hetzelfde zijn!

wereld lichtjesdag

Op de begraafplaats hangt een serene stilte. Ik weet nooit zo goed hoe ik me op een begraafplaats moet voelen; een soort angst bekruipt me daar. Het voelt raar om langs de graven te lopen waarop ik alleen namen en wat data kan lezen. Het voelt alsof ik ergens kom waar ik niet mag zijn. Maar ook niet wil zijn, deze plekken betekenen intens verdriet. Voor velen is alles echt veranderd en zij hebben dierbaren hier achter moeten laten. Juist die dierbaren die altijd mee naar huis moeten, die nooit gekust kunnen worden door de dood. En toch kwam, zag en overwon hij.

Vandaag is het een speciale dag op de begraafplaats er branden honderden kaarsjes voor hen die een lichtje zijn verloren. Verhalen mengen zich met tranen over datgene wat er had kunnen zijn. Met elkaar delen we dat wat niet uit te spreken is, waar geen woorden aan te geven zijn, maar wat je direct herkent als je er plotseling mee te maken hebt. Rouw houd je vast en laat je niet meer los. Het ene moment is er niets aan de hand en het volgende overvallen de tranen je op de meest onhandige momenten. Ik heb wat kaarsjes en waxinelichthouders meegenomen, de harde oostenwind blaast mijn kaarsje steeds weer uit. Ik geef het niet op en weet uiteindelijk een plekje te vinden waar mijn vlammetje geen last heeft van de wind. Gelukt, vandaag mag het kaarsje niet uitwaaien, nu nog niet.  

Mijn gedachten dwalen af naar mijn oma, zij verloor een van haar twee lichtjes. Er zijn dagen dat oma niets meer weet van het verlies en ons vraagt waar Eddie blijft. Er zijn dagen dat ze fluisterend aan mij vraagt hoe het met mijn moeder gaat want zij weet hoe het is om een partner te verliezen. Er zijn dagen dat ze mijn hand pakt en opmerkt dat het niet makkelijk is om je vader te verliezen. We knuffelen haar, halen verhalen op, maar proberen haar niet zo verdrietig te maken. Diep van binnen weet ze dat er een gat in haar moederhart zit wat nooit meer zal helen. Mijn oma verloor haar vader, haar man en haar zoon. Ze zijn weg maar ook zo aanwezig.

En zo brand ik vandaag een kaarsje op wereld lichtjes dag en verlichten we met z’n allen de donkere December maand…  

Anderhalf jaar rauwe rouw

Al anderhalf jaar,

Al 18 maanden,

Al 78 weken,

Al 547 dagen,,

Al 13128 uur …

Het is half 3 als ik besluit dat ik voldoende rondjes in bed heb gedraaid en de slaap maar niet wil komen. Mijn gedachten dwalen steeds terug naar anderhalf jaar geleden. Anderhalf jaar geleden was het vrijdag 6, zaterdag 7 en zondag 8 januari.

7 januari 2017 de avond waarop mam me wakker belde en vertelde dat mijn vader overleden was. In een nanoseconde stortte mijn leven in, werden mijn nachtmerries simpele overwinbare angsten en moest ik dingen gaan doen waar ik totaal niet op was voorbereid. Uit een reflex drukte ik op het alarm zodat de zorg snel bij me was en ik me aan kon laten kleden. Voor mijn gevoel lag ik huilend op de grond toen zij binnenkwamen. Mijn hoofd gaf alle aanwijzingen en zo stond ik om 22.15 mijn tanden te poetsen, haren te borstelen en een washand over mijn gezicht te halen. De rest om me heen was complete verwarring. Gelukkig kreeg ik een dichtbij wonend vriendinnetje telefonisch te pakken en zij is direct de auto in gesprongen en met me mee gereden naar pap en mam. In de auto was ik uiterst rustig, we zeiden niet veel. Wat viel er nog te zeggen op dat moment? Bij de flat aangekomen parkeerde ik mijn auto, totale paniek bij het zien van de twee ambulances voor de hoofdingang. Snel naar boven, daar werd nog gereanimeerd, alleen mocht dat niet meer baten. Het reanimeren stopte, mam en ik werden gecondoleerd en de ambulances vertrokken. Pap in zijn eigen bed, stil, sereen. Ondertussen kwamen de broer en schoonzus van pap en de broer en schoonzus van mam binnendruppelen. Mijn beste vriend was ook aangekomen, hem had ik van zijn werk gebeld. De uitvaartondernemer was ook onderweg. Ineens moesten we over allerlei dingen beslissingen maken; de kist, de kleding, wel of niet opgebaard. Er kwamen antwoorden omdat het moest. Nog even bij pap muziek zitten luisteren, de laatste keer dat we nog samen waren. Ik boos, verdrietig en nog een hele warboel aan gemixte gevoelens. Toch voelde ik ook die nabije liefde. Pap werd aangekleed en opgehaald. Ik bleef boven op het balkon, uitzwaaien en zien hoe hij bij ons wegreed deed teveel pijn. Met z’n vieren deden we de afwas terwijl mam met haar schoonzus het bed verschoonde. Er waren weinig woorden, allemaal verzonken in onze eigen gedachten. Overvallen door rouw. Lachen, huilen en stilte losten elkaar steeds af. Mam wilde niet met een van ons mee en ook niet dat er iemand van ons bij haar bleef. We lieten haar alleen achter, met de tranen stromend over mijn wangen gingen wij richting huis. Thuis de nachtdienst opgeroepen een uur aan tafel gehuild, gepraat en stil geweest. Toch even naar bed het was immers als rond vieren. Mijn beste vriend bleef slapen, zijn nabijheid in mijn donkere slaapkamer kalmeerde soms even mijn angst. Na 2 uur het bed uitgeklommen en een vriend wakker gebeld. Stikkend in verdriet en steeds mijn excuses aanbieden omdat ik hem wakker had gemaakt. De ochtend brak aan, familieleden bellen om te vertellen dat het feestje van oma niet door ging. Weer tranen toen de zorg binnen kwam, veilige knuffels. Werk bellen om te zeggen dat ik er maandag niet was, weer bood ik mijn excuses aan omdat ik zo verdrietig was. alle gebeurtenissen somde ik als een robot op. Om 11 uur bij oma, allemaal tollend van de slaap. Geen feest omdat ze 95 werd maar een boodschap die geen moeder kan horen. Ook wij braken en stikte in het verdriet, weer zoveel verbondenheid. De achtergelaten stilte was stil. Een week van rouw die we op vrijdag de 13^e afsloten met een crematie. Een jaar met alle eerste keren waarin ik vaak stikte in verdriet. Nu zijn we in alle 2^e keren; de rouw is anders, het hoofd is gewend aan de nooit meers, het gevoel is wat te sturen, herinneringen blijven, maar het gemis wordt iedere dag een meer …

Pas 18 maanden,

Pas anderhalf jaar,

Pas weten wat je mist als het er niet meer is,

Altijd houden van tot aan de maan en terug…

Ik weet zeker dat hij erbij is

Mijn vader vond het altijd een beetje jammer dat zowel mijn moeder als ik niets van het spelletje voetbal snappen. Mijn vader keek vroeger samen met zijn vader en 3.5 jaar oudere broer naar voetbal. Vaak vertelde hij dat de afspraak was dat ze alleen de eerste helft mochten kijken en dan naar bed moesten. In de pauze dronk hij met kleine slokjes zijn limonade op, probeerde geen geluid te maken zodat hij misschien toch die tweede helft mocht kijken. Helaas, net voor het fluitsignaal van de tweede helft moest hij dan toch enigszins teleurgesteld naar bed.

Een blauwe zaterdag heeft hij zelf op voetbal gezeten, maar met een spierziekte was dat geen daverend succes, zelfs niet als keeper. Dus wisselde hij de voetbal in voor de reddingsbrigade op het strand van Scheveningen.

Later bezocht hij regelmatig wedstrijden van ADO Den Haag waar hij als jonge jongen de lege flesjes verzamelde en inleverde voor geld.

Vele jaren later werkte hij bij PKF en vanuit die functie waren we een weekeinde in een hotel. Die zondag wonnen we het EK, ik was toen 6 jaar. Laat in middag reden we terug naar huis, op alle bruggen en viaducten stonden uitbundige mensen te zwaaien. Nederland vierde feest en wij vierden dit toeterend in de auto mee. Ik versierde de achterbank met roze wc papier, aan de antenne hing een voetbal en uit het raam de Nederlandse vlag.

Ik werd ouder en keek sommige wedstrijden mee, uit solidariteit. Nu keek ik niet echt mee voor het voetbal, maar voor de tompoes want die traditie hielden we in ere. Meekijken mocht als ik mijn mond maar hield en geen domme vragen stelde over buiten spel, de belijning op het veld of de tegenstander. Het laatste EK keken we wedstrijden samen en trokken onze oranje shirts aan, pap met zijn oranje Unox muts en sjaal. Het commentaar luisterden we op de radio, Jack van Gelder uitzinnig als er werd gescoord. Aan Evert ten Napel had pap een hekel dus die ging gewoon uit. Ma verzorgde de catering en wij becommentarieerden het spel. Samen genoten en schreeuwden als er een doelpunt werd gemaakt.

Enkele dagen geleden is het WK 2018 begonnen, Nederland doet niet mee. Laatst bij het opruimen van mijn kast kwam in mijn oranje shirt tegen met de leeuw van Nijntje erop. Het shirt van pap zit in de deken vol herinneringen, de unox muts en de sjaal liggen bij mam in een lade. Daar blijven ze voorlopig liggen.

De afgelopen 17 maanden is alles veranderd. Soms ben ik pap zo kwijt dat het lichamelijk pijn doet. Ik verdwaal steeds in het dagelijks leven. Vandaag zette ik de tv aan, voetbal vulde niet alleen het scherm maar ook mijn hoofd met herinneringen. Het beeld; Pap samen met zijn vader zittend op het randje boven het stadion vulde mijn hart met liefde. Daar geen Evert ten Napel. Met een lach op mijn gezicht pak ik de afstandsbediening en zet Netflix op… 

Wapperende vlaggen met rugzakken

Opstarten is een uitdaging vandaag. Om een uur of 4 heb ik mezelf voldoende gemotiveerd om boodschappen te doen. Ik pak een boodschappentas en blijf herhalen wat ik nodig heb ondanks dat ik het ook in mijn telefoon heb gezet. Als ik buiten kom zie ik de eerste vlaggen met rugzakken eraan op de gevels hangen, het voortgezet onderwijs krijgt vandaag te horen of ze geslaagd zijn. Voor de geslaagde kandidaten gaat er een nieuwe tijd in, ander onderwijs, keuzes maken voor later, maar eerst het grote genieten. Mijn gedachten dwalen terug naar 20 jaar geleden, bij ons geen vlag. Ik had er met mijn pet naar gegooid en ondanks dat ik echt mijn best had gedaan was leren niet aan mij besteed. Veel liever was ik buiten of aan het oppassen bij de buurkinderen. De vakken Frans, Nederlands, economie, Engels, geschiedenis en aardrijkskunde konden me weinig boeien. Wat maakte mij het uit hoe de aardlagen heten of wat het verschil is tussen kwaliteit en kwantiteit. Mijn vader deed reuze zijn best me nog enige kennis bij te brengen maar vaak draaide dit uit op een boze puber die naar boven stampte schreeuwend dat ze het zelf allemaal wel kon. In de tijd tussen het laatste examen en de uitslag ben ik met mijn ouders en oma naar Florida geweest. Mijn ouders vonden dat ik mijn best had gedaan of ik nou geslaagd was of niet ik had een reis verdiend. De uitslag zou worden doorgebeld. Ik geloof dat ik gewoon buiten was met de buurkinderen toen mijn moeder me riep en me vertelde dat ik een her moest doen. In plaats van een 5.6 had ik een 5.3 gehaald voor Engels. Ik was in mijn hoofd zo druk bezig geweest met de aanstaande reis dat ik bij meerkeuze vragen zelfs drie maal een F had ingevuld terwijl ik kon kiezen uit A, B, C en D. Een paar dagen dompelde ik me weer onder in de Engelse teksten, een 5.6 zou haalbaar moeten zijn. En zo deed ik een her. Deze keer pakte het beter uit en zo hing ik op een woensdag ochtend samen met mijn beste vriendin de vlag met rugzak aan de muur. Ik was blij dat ik de MAVO kon verlaten en eindelijk op het MBO kon gaan doen wat me daadwerkelijk interesseerde. Helaas lukte SPW 4 niet door een inflexibel bestuur die een leerling met een spierziekte maar ingewikkeld vond en zo kwam ik een half jaar thuis te zitten. MBO 3 in Zoetermeer deed ik op mijn sloffen, direct er achteraan HBO MWD wat ik cum laude haalde. Daarna Pedagogiek op de universiteit, maar vond ik een baan en besloot daarvoor te gaan. Jaren later deed ik een Pre Master deeltijd studie waar ik, naast mijn baan, hard voor moest studeren en ook dit haalde ik! Vandaag zie ik de vlaggen hangen, dwalen mijn gedachten af naar alles wat er is, geweest is en waar ik nu ben.

Met trots kan ik vertellen dat ik binnenkort een nieuwe uitdaging start; als ambassadeur VN verdrag voor het Rijk. Ik ga me in zetten voor fysieke en technologische toegankelijkheid van de overheid. Vandaag wapperen en stralen de vlaggen ze hangen er ook een beetje voor mij…